Volkskrant wint Nationale Prijs voor Onderwijsjournalistiek 2025 voor onderzoek naar doorstroomtoets

27 november 2025

Categorie: Actualiteit

Leve het onderwijs feliciteert het team van de Volkskrant – Jurre van den Berg, Irene de Zwaan, Ben Meindertsma, Erik Verwiel en Serena Frijters – met het winnen van de Nationale Prijs voor Onderwijsjournalistiek 2025 voor hun onderzoek naar de doorstroomtoets.

De jury prees hun werk omdat zij, zo staat in het juryrapport, “hebben aangetoond dat goede, vasthoudende en diepgravende onderwijsjournalistiek een onmisbare waakhondfunctie heeft in een bestuurlijke omgeving die bewust te weinig transparantie betracht.”

Hun werk laat zien hoe belangrijk vasthoudende, diepgravende journalistiek is in een tijd waarin informatie niet altijd makkelijk beschikbaar is en kritische signalen uit het onderwijsveld soms te weinig gehoord worden. Dankzij hun WOO-verzoeken kwam naar boven dat het door Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap beloofde onderzoek naar doorstroomtoetsen niet was uitgevoerd, en dat de toets die kansengelijkheid moest bevorderen, in de praktijk juist ongelijkheid vergrootte.

Als Leve het onderwijs zijn we dankbaar voor deze journalistieke inzet. Het heeft zichtbaar iets in beweging gebracht in de politiek: precies het gesprek dat wij als scholen, leraren en bestuurders ook voeren over de noodzaak om de toetscultuur te herzien en vakmanschap, ontwikkeling en vertrouwen centraal te zetten.

Dat blijkt ook uit de recente Kamerbesluiten:

🔸Motie Rosanne Hertzberger & Ilana Rooderkerk (31 293, nr. 834): haal het gewicht van de doorstroomtoets eraf; de uitslag wordt ondersteunend naast het schooladvies.
🔸Motie Ilana Rooderkerk (31 293, nr. 837): geef wereldkennis weer een belangrijke plek in de toets.
🔸Motie Chris Stoffer (31 293, nr. 840): onderzoek alternatieve instrumenten voor het toezicht op kwaliteit, zodat de toets ten dienste van leraren en leerlingen staat.

Deze drie moties zijn aangenomen en dat is een belangrijke stap vooruit, mede dankzij de gezamenlijke inspanningen van scholen, onderzoekers, ouders, onderwijsorganisaties en kritische journalistiek.

We zijn er nog niet, maar samen bouwen we, ook in dialoog met PO-Raad, VO-raad, Inspectie van het Onderwijs, een systeem waarin kinderen langer kunnen doorontwikkelen, hun talenten breed gezien worden en onderwijs niet door één toets wordt bepaald.